Son zamanlarda sokaklarda tartışan insanlar arasında,  görsel medyadaki talihsiz yapımlarda  sıkça duyduğum ‘ Bence sen bir psikiyatriste git ! ‘ya da ‘Sen tam psikologluk olmuşsun!‘ gibi öneriymiş gibi görünen ancak hakaret nidaları içeren cümleler varken toplumumuzda gerçekten ihtiyacı olan insanların psikiyatrist başvurusu ya hiç gerçekleşmemekte ya da işler sarpa sardığında son çare olarak bir de bir psikiyatrist görsün bari şeklinde olmaya devam ediyor.

  Devlet hastanelerinde çalıştığım dönemlerde psikiyatri polikliniğinin kapısında uzun sıralar beklerken görünmemek için yada psikiyatrik bir hastalığı olan bir bireyle yan yana olmamak için hiç randevu almayan ya da hastane dışında görüşme talepleri olan insanlarla karşılaştım. Sonuç olarak halen bir çok kişi için psikiyatri kliniğinden randevu almak, bir dahiliye hekiminden randevu almaktan daha zor olabiliyor. Toplumdaki ruhsal hastalıklara karşı uzun yıllarda oluşturulmuş etiketlemenin yarattığı olumsuz etkinin yanısıra gerçekten de kişinin en özelini, mahremini, belki de hiç kimseyle konuşmak istemediği bir durumu hiç tanımadığı bir profesyonelle paylaşmanın zorluğu da ilk anda anlaşılabilir bir durum.

Tüm bu zorluklara rağmen yine de kişinin bazen en yakınındaki kimseye bile anlatamadığı bir durumu kendisi hakkında hiçbir önyargısı olmayan, onu suçlamayacak, ayıplamayacak, yargılamayacak ve insan ruh sağlığı konusunda uzun bir süre eğitim almış donanımlı bir psikiyatri hekimi ile paylaşması daha faydalı olacaktır. Psikiyatri hekimi, kişinin kendi hayat beklentisi ve yaşam koşulları içinde psikofarmakoloji  (ilaç tedavisi ) ve psikoterapi yöntemleriyle var olan problemini çözmesine ve ya bu olumsuz duruma uyumunu arttırmaya yönelik çalışmalar yapar.

  Bir psikiyatriste ya da psikoterapiste başvurabileceğiniz durumlar,  günlük yaşam sorunları, işle ilgili sorunlar, cinsel yaşamla ilgili sorunlar, aile içi sıkıntılı yaşam olayları, ilişki ve  evlilik sorunları, sevilen birinin ölümü ve yas süreci, kronik hastalıklarla birlikte ortaya çıkan psikolojik sorunlar olarak sıralanabilir. Ayrıca duygudurum bozuklukları, psikozlar, obsesif kompulsif bozukluk, posttravmatik stres bozukluğu, depresyon, anksiyete bozukluğu, sosyal fobi, yeme bozuklukları, uyku bozuklukları, bağımlılık gibi bir çok psikiyatrik hastalığın tedavisi için başvurulabilir.

  Psikiyatrik tedaviler bazen tanı alınan hastalığın doğası gereği bezen ömür boyu sürebilmektedir. Bazen de danışanın başvurduğu sorunu çözüm bulana kadar kısa süreli olarak devam edebilir. Eğer sizi, ailenizi, iş yaşamınızı ve toplumsal ilişkilerinizi zorlayan bir durum varsa ya da yaşamınızla ilgili bir şeylerin yolunda gitmediğini, eskisi gibi olmadığını hissettiğiniz duygu, düşünce ve davranış değişimlerini fark ediyorsanız en kolay ulaşabileceğiniz bir psikiyatri hekiminden yardım almaktan çekinmeyin.

Neden Önce Psikiyatriste Başvurmalıyım?

  Psikologlar ve psikiyatristler, ruh sağlığı sorunlarının tedavisinde farklı roller üstlenen profesyonellerdir ve hangisine başvurmanız gerektiği, yaşadığınız sorunun türüne, şiddetine ve kişisel ihtiyaçlarınıza bağlı olarak değişebilir.

  İşte bir psikiyatriste başvurmanız gerekebilecek bazı durumlar:

• Tanı ve Değerlendirme: Ruh sağlığı sorunlarının doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve tanı konulması önemlidir. Psikiyatristler, kapsamlı bir değerlendirme yapabilirler ve daha karmaşık veya belirsiz durumlarda daha spesifik bir tanı koyma yetisine ve yetkisine sahiptirler. Psikologlar tıbbi eğitim almadıkları için tanı koyma yetkileri yoktur.
• İlaç Tedavisi Gerekiyorsa: Psikiyatrik ilaçlar, bazı ruh sağlığı sorunlarının tedavisinde etkili olabilir. Psikiyatristler, ilaç tedavisi reçeteleme yetkisine sahiptirler. Eğer bir uzmanın ilaç tedavisi gerektiğini düşünüyorsanız, bir psikiyatriste başvurmanız önemlidir.
• Ciddi Ruh Sağlığı Sorunları: Şiddetli depresyon, bipolar bozukluk, şizofreni gibi ciddi ruh sağlığı sorunlarına sahipseniz, bir psikiyatristin daha uygun bir seçenek olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu tür durumlar, ilaç tedavisinin sıkça gerektiği durumlardır.
• Psikoterapi ve İlaç Kombinasyonu: Bazı durumlarda, psikiyatristler hem psikoterapi hem de ilaç tedavisini bir arada kullanabilirler. Çoğu zaman en etkili yaklaşım psikoterapi ve ilaç tedavisinin bir arada kullanılmasıdır. Bu, belirli ruh sağlığı sorunlarına karşı daha etkili bir yaklaşım olabilir.
• Zorlayıcı Yaşam Durumları: Özellikle stresli yaşam olaylarına veya travmatik deneyimlere bağlı olarak gelişen ruh sağlığı sorunları, bir psikiyatristin yardımına ihtiyaç duyabilir. Bu tür durumlar, ilaç tedavisini gerektirebilecek kadar şiddetli olabilir.
• Diğer Tıbbi Sorunlarla İlişkili Sorunlar: Bazı ruh sağlığı sorunları, tıbbi durumlarla ilişkilendirilebilir. Bu nedenle, psikiyatristler, tıbbi geçmişinizi dikkate alarak daha bütünsel bir yaklaşım sunabilirler.

  Başvurmanız gereken uzman türü hakkında net bir karar vermek için, yaşadığınız sorunu ve kişisel ihtiyaçlarınızı değerlendirmek için de öncelikle psikiyatri hekiminizle de konuşmanız faydalı olacaktır. Sonuçta, tedavi seçimleri kişiselleştirilmelidir ve sizin için en uygun olanı, sorunlarınıza ve gereksinimlerinize bağlı olarak belirlenmelidir.