Psikiyatride İlaç Nasıl Kullanılmalıdır?

  Görüştüğüm bir çok psikiyatri hastasında ilaç kullanımı ile ilgili bazı çekinceler olduğunu gözlemliyorum. “Ben psikoterapi almak istiyorum ilaç kullanmak istemiyorum” sıkça duyduğum cümlelerden. Gerçekten de bazı psikolojik sorunların çözümlenmesinde ilaç tedavisine gerek yoktur. Yalnızca psikoterapi yöntemleriyle tedavi olabilen ya da psikoterapi ve ilaç tedavisinin birlikte olduğu durumlar olabilir. Ancak sebebi ne olursa olsun sonuçta ruh sağlığı bozuklukları tıbbi durumlardır ve bazı durumlarda mutlaka ilaç tedavisi uygulamak gereklidir. Uygun durumlarda, uygun dozda, uygun sürede, düzenli alınan ilaç tedavisi psikolojik sıkıntıların çözümüne çok önemli katkılar sağlamaktadır.Yan etki sorunları buna engel olmamalıdır. 

  İlaç kullanımı ile ilgili çekinceleri azaltmak ve olası yan etkileri en aza indirmek amacıyla dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz.

• Psikiyatri hekiminizle ilaç kullanma gereği üzerine konuşabilirsiniz, hekiminize size başlanacak ilaçlarla ilgili soru sormaktan çekinmeyin. Hekiminiz size uygun olan seçenekleri belirtecektir, eğer bir psikiyatri ilacı başlanacak ise öncelikle daha önce kullandığınız ilaçlarla ilgili konuşmalısınız. Ayrıca halen kullandığınız diğer ilaçları söylemelisiniz, vitaminler, takviyeler, bitkisel ilaç dediğiniz ilaçlar da dahil. Doktorunuzdan  ilacın nasıl hangi dozda ve saatte alınacağı ve ilaçla ilgili önemli bilgileri içeren kısa bir hatırlatma notu yazmasını isteyebilirsiniz. İlacı kullanmakta zorluk yaşayan kişiler için alternatif formlar ve kullanım şekilleri önerilebilir.
• Tanısı konulmuş yada son zamanlarda şikayetiniz olan fiziksel hastalıklarınızı belirtmelisiniz. Kalp, şeker, tansiyon, troid hastalığı gibi. Son zamanlarda yapılan tahlil ve tetkik sonuçlarınız varsa bunları paylaşmalısınız. Eğer fiziksel hastalıklarla ilgili bir hekim tarafından yönlendirildiyseniz, ondan neden yönlendirildiğinize dair bir not yazmasını isteyin.
• Bitkisel olarak adlandırılanlar dahil her ilacın yan etkisi vardır. Ancak bazı yan etkiler hafif ve geçicidir, bu durumlarda ilaca devam etmelisiniz, zamanla bu yan etkiler kaybolur veya hafifler. Bazı yan etkilerde ise ilacı azaltmak veya kesmek gerekebilir. Tek başınıza karar vermeyin, mutlaka ilacı başlayan doktorunuza danışarak hareket etmelisiniz.
• Doktorunuza danışmadan ilaç dozunuzu değiştirmeyin,  ilacınızı kendiniz kesmeyin, iyi hissetseniz bile. Birçok psikiyatrik ilaç kesilme belirtisi denilen bazı fiziksel ve ruhsal sıkıntılara yol açabilirler. Ayrıca iyi hissetseniz bile ilaca devam etmeniz gereken durumlar vardır. Psikiyatri ilaçlarının büyük çoğunluğu düzenli alındığında yarar sağlar. Bu nedenle sadece sıkıntılı hissettiğiniz dönemlerde tek bir doz ilaç alma gibi bir uygulama yapmamalısınız.
• Arkadaşınıza iyi gelen bir ilaç size iyi gelmeyebilir, herkesin öznel sorunu farklı olduğu gibi vücut metabolizması ve fiziksel özellikleri de farklılık gösterdiğinden ilaç etkileri de farklılık gösterebilir.
• Psikiyatrik ilaçların bir kısmı gıdalarla etkileşime girer, örneğin bazı antidepresan ilaçlar greyfurt suyu ile etkileşir, bir çok psikiyatrik ilacı kullanılırken alkol alınmaması gerekir gibi.
• Bir psikiyatrik ilaç kullanıyor iken, yeni bir fiziksel sağlık sorunu gelişirse ya da fiziksel hastalığınızla ilgili yeni bir ilaç eklenirse ya da kesilirse mutlaka psikiyatri hekimine bilgi verin.
• Ruh sağlığıyla ilgili sorunların tedavisinde ilaç kullanımı, bazen kaçınılmaz bir gereklilik olabilir. Ancak, bu konuda bazı insanların çekinceleri olabilir. İlaç kullanımıyla ilgili kaygılarınız varsa, bu konuyu açıkça psikiyatristinizle konuşmalısınız. Psikiyatristiniz, sizin için en uygun tedavi planını oluşturmak için ihtiyaçlarınızı değerlendirecek ve ilaçların nasıl kullanılması gerektiği konusunda sizi bilgilendirecektir. Unutmayın ki ilaçlar, ruh sağlığınıza katkıda bulunabilecek önemli bir araç olabilir. Yan etkilerle ilgili endişeleriniz varsa, doktorunuz bu konuda sizi bilgilendirecek ve alternatif seçenekler hakkında konuşacaktır. İlaç tedavisi, ruh sağlığı sorunlarınıza karşı etkili bir müdahale olabilir ve doktorunuzun tavsiyelerine uyarak bu tedaviyi güvenli ve etkili bir şekilde yönetebilirsiniz.
• Herkesin tedavi ihtiyaçları farklıdır ve bu nedenle tedavi yaklaşımı da kişiselleştirilmelidir. Unutmayın ki ruh sağlığı sorunlarının üstesinden gelmek için çeşitli tedavi seçenekleri mevcuttur ve doktorunuz size en uygun olanını belirlemenize yardımcı olacaktır.

  Özetle aklınıza ilaçla ilgili aklınıza takılan konuları hekiminizle konuşmalısınız ve ilaç etkileşimine neden olabilecek durum değişiklikleri hakkında hekiminize güncel bilgiler vermelisiniz. Tek başınıza ilaçla ilgili bir değişiklik yapmamalısınız.